Aktuelna kolašinska vlast, do sada, nije pokazala da je previše brine što investitori krče atraktivne lokacije u blizini gradskog centra. Jedini “trud” koji je lokalna uprava u tom smislu napravila bio je zahtjev da KIPS, kao “naknadu” za posječena stabla, donira nekoliko desetina sadnica drveća. Reakcije nije bilo ni prilikom nedavne bespravne sječe u budućoj Park šumi Dulovine
Kolašin ostaje bez prepoznatljivog gradskog zelenila. Ambicijama investitora i skandaloznim odlukama lokalnih vlasti o prodaji opštinskog zemljišta izmakle su, za sada, samo manje površine oko Trga boraca i Spomen doma.
Nekadašnji gradski park pored hotela Bjanka, odavno je privatno vlasništvo. Veliki broj parcela u okviru budućeg zaštićenog područja Park šuma Dulovine, takođe, su privatizovane. Gotovo cijeli zeleni pojas na Lugu, od Tare prema centru grada, vlasništvo je nekoliko kompanija koje su na tim lokacijama najavile gradnju hotela i turističkih naselja.
Pripremajući parcele za gradnju, investitori uklanjaju stabla i to, za sada, izazove samo sporadične rekacije par organizacija civilnog sektora. Od nedavno, i iz sada opozicione Demokratske partije socijalista (DPS), stižu apeli za zaštitu zelenila, iako je najveći dio optinških parcela prodat baš dok je ta stranka bila na vlasti u Kolašinu.
Policija još radi na identifikaciji osoba, koje su u park šumi Dulovine, 13. novembra, na privatnoj parceli, bespravno posjekli osam stabala crnog bora i tri stabla topole. Parcela je u neposrednoj blizini Botaničke bašte, zaostavštine pokojnog Danijela Vinceka.
Trajnu zaštitu Dulovina, prošle godine incirali su iz NVO Natura. Na taj način, objašnjeno je u incijativi, omogućila bi se zaštita atraktivnog dijela Kolašina od budućeg devastiranja i gradnje. Važeća planska dokumenta omogućavaju gradnju, čak i u tom dijelu grada. Prema nacrtu izmjena i dopuna Prostorno-urbanističkog plana (PUP) Kolašin, i Dulovine bi pripale zelenom pojasu, u kojem ne bi bilo gradnje. Očekuje se da taj prostor bude proglašen Predjelom izuzetnih odlika.
Iz opozicionog kluba odbornika Pokreta “Zajedno gradimo Kolašin” (DPS, SDP, SD i nestranačke ličnosti) saopštili su da je osoba koja je vlasnik parcela na kojima je obavljena bespravna sječa, tokom trajanja javne rasprave o nacrtu PUP-a, tražila da se za tu parcelu “izdaju smjernice za urbanističko-tehničke uslove (UTU)”. Odbornici Pokreta pitali su nedležne “ ko je bio dovoljno uticajan da vlasniku obeća da će biti u mogućnosti da gradi na parceli koja je dio područja za koji je u toku izrada studije zaštite”. Postupak donošenja studije zaštite Dulovina započeo je prije više od godinu i njime rukovodi Agencija za zaštitu životne sredine. Opozicija je od sugrađana tražila da “dignu glas protiv očigledne namjere da se devastira park šuma”.
Kolašinci nijesu digli glas kada su, u martu ove godine, na Lugu, na par stotina metara od centra grada, takođe u okviru privatne parcele, posječena 44 stabla. Na dijelu te katastarske parcele, u okviru Detaljnog urbanističkog plana (DUP) “Centar”, podgorička kompanija KIPS planira da gradi hotel sa četiri zvjezdice, a posječeno drveće je na mjestu koje će zauzimati taj objekat. Uprava za gazdovanje šumama i lovištima, odobrila je tu sječu, a uklonjena su stabla crnog bora, smrče, brijesta, topole, javora, jasena, lipe i vrbe. Sadašnja krčevina, na kojem se odvijaju pripremni radovi za početak gradnje, bila je nekada svojevrsni mini park i mjesto na kojem su održavane sportske aktivnosti učenika obližnje osnovne škole.
Vlasnici hotela Bjanka, bivše Bjelasice, odavno su i vlasnici nekadašnjeg gradskog parka, na 50-ak metara od Trga Boraca. Kako je Kolašin, prilikom privatizacije Bjelasice izgubio gradski park koji je hotelu, u drugoj polovini prošlog vijeka, dat na korišćenje, još nije poznato javnosti. U više navrata je oko tog hotela obavljana sječa, navodno starih i stabala koja predstavljaju opasnost za prolaznike. Opština se, naravno, o tome nije pitala.
Ukoliko investitori dobiju potrebne dozvole, zbog gradnje turističkih objekata, nestaće i na desetine samoniklih stabala jove na Lugu, u blizini rijeke Tare. Ta šuma, prema arhivskim podacima, početkom prošlog vijeka, slovila je za prvi kolašinski park. Više od dvije decenije ona je privatna. Vlasnici parcela i njihovi poslovni partneri u procesu su pribavljanja dozvola za gradnju velikog turističkog kompleksa, koji je, zbog toga što je u neposrednoj blizini rijeke, dobio nezvanični naziv “Kolašin na vodi”.
Iz Incijative Zeleni Kolašin kontinuirano upozoravaju da grad “iz dana u dan ostaje bez zelenih površina”. Manje zelene površine u gradu, koje nijesu privatne, tvrde iz te NVO, mogu biti degradirane svakog trenutka. Podjećaju da Kolašin nema katastar zelenih površina. Komisija za unapređenje gradskih zelenih površina, kažu, postoji, međutim, ona se bavi isključivo javnim zelenim površinama, a takvih je u gradu vrlo malo.
”Problem prevelikog pritiska na zelene površine u urbanim sredinama najefikasnije se rješava vođenjem katastra zelenih površina. Iako već neko vrijeme postoji ideja o formiranju takvog katastra za teritoriju opštine Kolašin, on još nije izrađen. Dolazimo u situaciju da grad, koji je nekada bio vazdušna banja, prepoznat kao odlično mjesto za organizovanje sportskih priprema, iz dana u dan, ostaje bez zelenih površina, okovan kubicima betona”, upozoravaju iz Incijative.
Poručuju da, bez obzira na to na čijoj je parceli završilo, gradsko zelenilo mora biti očuvano. Zbog toga je, ističu, važno da budu otvorena pitanja upravljanja postojećim. Sječa na Lugu, prema ocjeni članova Incijative, “podsjeća na to koliko lako i brzo grad može ostati bez zelenila koje se razvijalo decenijama i koje ne može biti tek tako nadoknađeno”.
Prvo, namjenski zasađeno drvo u kolašinskoj varoši, bila je jela, zasađena 22. septembra 1879. godine, na gornjem gradskom trgu, podsjeća publicista i lokalni hroničar Branisalav Jeknić. Posađena je, “po blagoslovu Mitrofana Bana, na godišnjicu oslobođenja Kolašina od Turaka, u vrijeme kapetanstva Jevrema Simova Dragovića”.
“Prvi drvoredi u varoši zasađeni su, najvjerovatnije 1894. godine, nakon uređenja varoši po planu Sava Ivova Andrića sa Njeguša. Stabla su zasađena i oko glavne p’jace (Gornji trg), a u isto vrijeme su zasađena i stabla brijesta oko crkve Svetog Dimitrija. Opštinske vlasti tada su vodile računa o održavanju i izgradnji novih drvoreda. U dokumentima, sačuvanim u Državnom arhivu na Cetinju, postoji podatak da je opštinska uprava izdvajala sredstva (kao posebna budžetska stavka) za sadnju drveća ‘po ulicama varoši i pjaci’. U budžetu za 1901. godinu za tu namjenu izdvojen je iznos od 58,88 kruna, a u budžetu za 1903.godinu iznos od 60 kruna”, navodi Jeknić.
Aktuelna kolašinska vlast, do sada, nije pokazala da je previše brine što investitori krče atraktivne lokacije u blizini gradskog centra. Jedini “trud” koji je lokalna uprava u tom smislu napravila bio je zahtjev da KIPS, kao “naknadu” za posječena stabla, donira nekoliko desetina sadnica drveća. Reakcije nije bilo ni prilikom nedavne bespravne sječe u budućoj Park šumi Dulovine.
Dragana ŠĆEPANOVIĆ
Izdvojeno3 sedmice
INTERVJU4 sedmice
INTERVJU4 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
DRUŠTVO3 sedmice