Dok sve protiče u znaku analize tzv. identitetskih rezultata popisa, malo kome pada na pamet da su seobe sa sjevera države nezaustavljive i da nemaju velike veze sa “prebrojavanjem krvnih zrnaca” već sa time da je ovaj region dotakao socijalno dno

Čitave porodice pakuju kofere i spas od bijede traže u zapadnoevopskim zemljama. Iz Berana, Petnjice, Gusinja, Bijelog Polja, Pljevalja ljudi odlaze u potrazi za boljim životom u nekoj od razvijenih evropskih zemlja, ili u Sjedinjenim Američkim Državama.

Računica je jasna. Ako im i ne uspije da ostanu duže, za nekoliko mjeseci rada na crno, što jeste rizično ali ne i neizvodljivo, oni će zaraditi mnogo više nego u Crnoj Gori za godinu ili dvije.

Mnogi će pokušati i da dobiju  radne dozvole na određeni vremenski period. Po mogućnosti što duži. „Čini se da nema dana da po neka stolica u učionici ne ostane prazna. Odlaze čitave porodice, roditelji odvode djecu. Pokušavaju tamo da ostanu. Vraća se jedino ko mora“, ispričao je za Monitor jedan prosvjetni radnik iz Petnjice.

U prvom talasu, u vrijeme NATO bombardovanja, ovaj sredovječni čovjek je sa porodicom proveo u zapadnoevropskim zemljama, Luksemburgu i Njemačkoj, više godina, ali se ipak vratio da živi u svom rodom mjestu. Za razliku od mnogih drugih, on je to učinio svojom voljom. U Crnoj Gori ima posao i živi kao i većina prosvjetnih radnika.

„Okusio sam azilantski život, ali sam odlučio da živim u Petnjici. Meni je ovdje ljepše. Druga stvar je što nas je vlast dovela do dna. Ne znam, zapravo, ima li uopšte dna, jer je sve gore i gore“, kaže on.

Ovaj prosvjetni radnik jedan je od rijetkih stanovnika ovog kraja koji nije iz vladajućih stranaka ni na lokalnom ni na državnom nivou i kojeg euforija nakon dobijanja statusa opštine nije ponijela tako daleko i visoko da ne vidi probleme koji Petnjicu muče. Ova varoš, kaže, nema čak ni kiosk za štampu,pa se i po novine odlazi u Berane.

Jedan mladi Petnjičanin ispričao je da je, od kada je uvedena vizna liberalizacija, za Luksemburg išao više puta po tri mjeseca, i da će to činiti sve dok bude mogao. Pokušaće i da ostane jer su u toj zemlji od ranije njegova starija braća.

Tufik SOFTIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 18. oktobra ili na www.novinarnica.net

Skoro da nema  kolašinske mjesne zajednice u kojoj prošle i ove godine nije bar dijelom saniran lokalni put. Za to je potrošeno oko 1,5 milion eura. Međutim, svježe sanirane saobraćajnice su, posle prvih vremenskih nepogoda,  bile u istom stanju kao i godinama unazad

Izreka „drži vodu, dok majstori odu“, vjerovatno, najbolje opisuje trud da se od kolašinskih nekategorisanih i lokalnih puteva naprave saobraćajnice koje će biti od koristi mještanima sela u u toj oštini.  Više od 1,5 milion eura uloženih u sanaciju putne infrastrukture tokom ove i prošle godine nije se, u velikom broju slučajeva, pokazalo kao dugoročno održiva investicija. Neke saobraćajnice „sanirane“ lani, poslije prvih kiša ove godine, u istom su stanju kao što su bili prije nego što su mehanizacija i opštinski novac krenuli ka njima.

Mještani, po pravilu, prolaze put  od oduševljenja što se neko konačno sjetio njihovog sela, do razočarenje kada se pokaže da je rad bio uzaludan, a oni do grada stižu uz istu muku kao i ranije. Tako je bilo na putevima ka Rečinama, Vranještici, prema nekoliko katuna, na moračkim i rovačkim seoskim saobraćajnicama… Oni koji žive u tim krajevima za stanje puteva u koje je, lani, uloženo na stotine hiljada eura, kažu da je ponovo katastrofalno.

„Preduzeća koja dođu da opštinskim parama popravljaju puteve ne slušaju mještane. Naše sugestije su na mjestu, jer poznajemo svaki metar i znamo đe je potrebno kako raditi, jer surovost prirode, bujice i odroni sveke godine na istim mjestima oštete puteve. Sve se radi na brzinu, nekad se čini samo da je cilj da se uzmu pare i, kobajagi, završe posao i što prije odu. A kada dođe jesen i nevrijeme i ponovo isto kao i prije radova“, kažu u jednom kolašinskom selu. Uz molbu da se izbjegne navođenje imena sela i sagovornika, jer, objašnjavaju, „u Opštini bi se ljutili“. A i dogodine treba poslati mehanizaciju na isti put,  saniran  u ljeto 2024. Mještani dodaju da je, ipak, „bolje išta,  nego ništa“ i tvrde da godina unazad, sve do  lani,  niko nije čuo  njihove apele za popravku puta.

Ne može se zanemariti napor i volja aktuelnih opštinskih čelnika da popravljaju  seoske puteve, čak i one dionice koje su decenijama ranije bile zaboravljene od lokalnih vlasti.  Da li takvi radovi imaju svrhu, legitimno je pitanje i za Opštinu, ali i za resorna ministarstva koja su pomagala takve projekte.  Iz lokalne uprave tvrde da drugog načina nema. Stisnuti izmeđi ograničenog novca za održavanje puteva  i činjenice da ih je oko 200 km na području kolašinske opštine, odlučuju se za sanacije, za koje su i sami svjesni da neće donijeti dugovječne rezultate.  Kako za Monitor objašnjava predsjednik Skupštine opštine (SO)  Vasilije Bulatović  „kontinuirana ulaganja i obezbjeđivanje prohodnosti tih saobraćajncica je neophodno“.

Dragana ŠĆEPANOVIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 18. oktobra ili na www.novinarnica.net

Višemjesečna kriza u Beranama uticala je na raspoloženje građana u tom sjevernom gradu, pa se procjenjuje da bi se i na tim lokalnim izborima mogao povećati broj apstinenta

Vlada Crne Gore  uvela je prethodne sedmice prinudnu upravu u Opštinu Berane, prekinuvši višemjesečnu političku krizu u ovom sjevernom gradu koja je dovela do potpune blokade gradskih institucija. Tom odlukom raspušten je   lokalni parlament i određen Odbor povjerenika sa svim  skupštinskim ovlašćenjima  do konstituisanja novog parlamenta.

Vlada je prethono, 20. septembra, donijela Odluku o upozorenju Skupštini opštine Berane, da u roku od deset dana, izvrši zakonom utvrđene obaveze – da donese Strateški plan razvoja Opštine Berane, Lokalni energetski plan Opštine Berane i Lokalni akcioni plan za zaštitu lica sa invaliditetom od diskriminacije i promociju jednakosti. Pošto te obaveze nijesu ispunjene, uslijedila je odluka o prinudnoj upravi.

Predsjednik države Jakov Milatović je već sjutradan raspisao  vanredne lokalne izbore, zakazavši ih za 8. decembar.

U vladinom odboru povjerenika biće predstavnik Ministarstva državne uprave Zlatko Gligorović, predstavnik Ministarstva javne uprave Boban Jovović, predstavnica Ministarstva finansija Snežana Mugoša, predstavnica Generalnog sekretarijata Vlade Crne Gore Ljubica Radović, predstavnica Ministarstva regionalno-investicionog razvoja i saradnje sa nevladinim organizacijama Milena Strugar, kao i dva predstavnika građana Berana, Vasko Dragović i Nikola Babović.

Još nije poznato koga će Odbor ovlastiti da predlaže odluke i potpisuje dokumenta, ali se očekuje da će ta odluka biti donešena do kraja ove sedmice. Kao i da će jedna od prvih odluka koja će biti predložena biti rebalans budžeta, kako bi zaposleni mogli da primaju zarade do uspostavljanja nove vlasti.

Na potpis lica koje Odbor povjerenika odredi čekaju još mnoge druge odluke od kojih zavisi nastavak započetih projekata, jer su svi projekti, osim onih koji se vode sa državnog nivoa, bili blokirani.

Monitor iz službe Skupštine opštine Berane saznaje da još nijesu dobili nikavu infomaciju niti uputstva.

“Nama nije ništa stizalo, nikavo obavještenje ni mejlom ni poštom. To ne znači da Odbor povjerenika već nije počeo da radi, jer neke odluke koju su bile spremne za usvajanje, među kojima i završni račun, ili izbor novog predsjednika Opštinske izborne komisije, oni mogu sve da odrade na elektronskim sjednicama, bez dolaska u Berane” – kazali su iz te službe.

Do agonije u Opštini Berane došlo se kada dogovorena rotacija na mjestu predsjednika opštine između NSD i Demokrata nije uspjela, jer nije bilo neophodne većine u vladajućoj koaliciji. Rok je bio 13. jul ove godine.

Mjesec ranije,  13. juna, dotadašnji predsjednik Vuko Todorović (NSD) je dao ostavku, a nešto prije i potpredsjednik Damjan Ćulafić (Demokrate). No, pošto  nije došlo do rotacije, istekao je rok od 30 dana u kojem je po zakonu morao biti izabran novi predsjednik.

Od 13. juna Opština Berane je „obezglavljena“, jer nema ni predsjednika, niti makar jednog potpredsjednika. Drugom potpredsjedniku iz nekadašnje političke grupacije Berane sad, Mladenu Premoviću, mandat je prestao po automatizmu, ostavkom predsjednika.

Među političkim akterima na lokalnoj sceni ima onih koji smatraju da Vlada Crne Gore nije trebala da čeka do sada, odnosno da je  mogla učiniti to odmah u julu, nakon što je Opština Berane ostala bez predsjednika.

Nakon redovnih lokalnih izbora u Beranama 2022. godine većinsku koaliciju su napravili DF, Demokrate, Berane sad, Prava Crna Gora i Ujedinjena Crna Gora sa ukupno 19 odbornika.

SNP, koji je u Beranama, poslije DPS  sa koalicionim partnerima SD i BS (9 odbornika), bio najjači politički subjekt, ostao je u opoziciji sa sedam odbornika.

U međuvremenu je bitno promijenjena politička scena na državnom nivou, a izbori u susjednoj Andrijevici, kao i nedavni u Podgorici, pokazali su da se mijenjaju i političke prilike na lokalnom nivou.

Sasvim je sigurno da će se i na vanrednim lokalnim izborima u Beranama pojaviti neke nove stranke. Teško da će bilo ko imati apsolutnu vlast i prije bi se moglo dogoditi da ishod bude takav da  će o budućoj lokalnoj vlasti morati da se pregovara.

Odbor povjerenika će među prvim odlukama donijeti one koje se tiču ostavke dosadašnje predsjednice Opštinske izborne komisije i izbora novog predsjednika, kao i ustanovljavanja da se u skladu sa smanjenim brojem stanovnika nakon poslednjeg popisa broj odbornika u lokalnom parlamentu u Beranama sa dosadašnjih 35, smanjuje na parni broj, odnosno na 34.

Sličnu krizu, još dužu, u susjedstvu je prošla Opština Andrijevica. I tamo je od marta godine funkcionisao Odbor povjernenika, i nakon dugih postizbornih pregovora i izborom predsjednika SO,  izašla je iz te krize.

Višemjesečna kriza u Beranama uticala je na raspoloženje građana u tom sjevernom gradu, pa se procjenjuje da bi se i na tim loklnim izborima mogao povećati broj apstinenta.

Mogu li partije popraviti svoj rejting za dva mjeseca, vidjećemo. U suprotnom je i u Beranama za očekivati  neizvjesnu i dugu pregovaračku rundu dok se ne dođe do nove lokalne vlasti.

                                                                        Tufik SOFTIĆ