Dok uzbudljive prizore sukoba na Kosovu publicistički superiorno miksa sa prizorima iz tadašnje beogradske i jugoslovenske svakodnevice, Rade Radovanović govori jarko istinito o vremenu koje je stalo!? Tragične progone albanskog pučanstva zamijene na trenutak slike tadašnjeg totalitarnog srbijanskog režima, koji sije poznate oblike neslobode i ustrojavanja svijesti kod svih koji ne misle kao Miloševićev aparat, ali i vojne i paravojne strukture koje je i vožd koristio u izvedbi planiranih zločina na Kosovu
Čitam ovih dana knjigu beogradskog novinara Radeta Radovanovića Smeh pod vešalima. Knjiga je to dokumentarnih proza, sa izvanredno preciznim i tačnim podnaslovom: Sve što ste želeli da ne znate o ratu na Kosovu.
Dok uzbudljive prizore sukoba na Kosovu publicistički superiorno miksa sa prizorima iz tadašnje beogradske i jugoslovenske svakodnevice, autor govori jarko istinito o vremenu koje je stalo!? Tragične progone albanskog pučanstva zamijene na trenutak slike tadašnjeg totalitarnog srbijanskog režima, koji sije poznate oblike neslobode i ustrojavanja svijesti kod svih koji ne misle kao Miloševićev aparat, ali i vojne i pravojne strukture koje je beogradski vožd koristio u izvedbi planiranih zločina na Kosovu.
Knjiga je ovo koja zbori i o NATO udarima, o osobnim autorovim (jer Radovanović je i sam lik ove guste dokumentarne proze) dilemama i nedoumicama, o doživljajima tragičnog doba kojem je svjedočio kao dopisnik Radija Slobodna Evropa. Svoju istinitost knjiga duguje svjedočenjima pojedinih sudionika, autentičnim arhivskim dokumentima i autorovim hrabrim žurnalističkim izvidima u to vrijeme nevremena.
Knjigom prolaze stvarne osobe, koje su bile sudionici ovoga povijesnog nedoba, što je čini dodatno teškom i zastrašujućom.
Radovanović vješto nalazi mogućnost komentara iz drugog plana, dakle miksa realnih zbivanja i svoga otvorenog, angažiranog kritičkog stava. Interesantno da je autor luk kritičkog diskursa pozicionirao i na tadašnjem ministru informisanja u vladi Srbije, koji je danas predsjednik Srbije, a koji je u to doba vedrio i oblačio ne samo medijskom slikom, već i ukupnim propagandnim akcijama Miloševićevog režima, tako da se, po mnogo čemu ova proza može nazvati i portretom tadašnjeg vlasnika istine, odnosno svojevrsnog cenzora i okupatora istine u Srbiji. Nevjerojatne su sličnosti s vremenom čijim smo suvremenicima, tako da mi se, čitajući pojedine stranice knjige, činilo da ona govori o današnjem vremenu i političkim i ostalim (ne)prilikama u njemu.
Uz moj neskriveni respekt za autora ovih svjedočanstvenih proza imam golemu potrebu da komplimentiram i Draganu Stojkoviću i njegovoj nakladničkoj kući Mostart Jugoslavija iz Zemuna, koji je jedni u današjoj grozomornosti kontrolirane misli i iskaza smogao snage i hrabrosti da publicira knjigu istine i ljudske patnje. Antejski je to akt jednog izdavača u moru nojevskog ponašanja takozvanih velikih izdavača!
Radovanovićeva knjiga, publicirana je u isto doba i na albanskom jeziku na Kosovu. Iznošenjem surovog činjeničnog materijala odvažni autor je stvorio apsolutno vanvremeni akt, jer u dobu povijenih kralježnica i općeg straha od osvete režima i represije ona predstavlja stanovito svjetlo na kraju dugačkog i iznimno mračnog tunela medijskih i ostalih svakovrsnih lažiranja surove zbilje totalitarizama na južnoslovenskim prostorima.
Naslovnicu je kreirao još jedan slobodnomisleći intelektualac, karikaturist, ali i prononsirani opozicionar tadašnje i sadašnjeg režima, Dušan Petričić.
Ovom knjigom Radovanović i Stojković zadali su ozbiljan udarac i današnjem režimu, koji se neznatno, samo u nijansama razlikuje od Miloševićevog.
Stilom iskusnog žurnaliste i dramaturga Rade Radovanović je ispisao listine čovječnosti u dobu u kojem dominira nečovještvo!
Kada bi bilo pameti, držva bi radi vlastite denacifikacije, za kojom zadnje četiri decenije vapi južnoslavenski prostor, tiskala Smeh pod vešalima i dijelila ga besplatno kompletnoj populaciji. Da se Srbiji i srpskom narodu ovaj fašizam nikada ne ponovi!
Gradimir GOJER