Brojke koje padaju ulivaju nadu da bi mogli da izbjegnemo scenario koji je tokom protekle nedjelje najavio pomoćnik direktora Instituta za javno zdravlje Senad Begić da ﮼ako se ponove prethodna sedmica ili ona tamo unazad 14 dana, plašim se zdravstveni sistem neće moći da izdrži”
Nakon dramatične protekle nedjelje u kojoj se broj oboljelih od korona virusa dnevno približavao broju od 300, sa 16 umrlih u samo tri dana, posljednjih dana registrovan je manji broj oboljevanja. Laboratorije Instituta za javno zdravlje registrovale su dnevno ispod 200 novoinficiranih, s tim da je 1.300 testova poslato na analizu u Njemačku.
Direktor Doma zdravlja Podgorica Nebojša Kavarić izjavio je da je Dom zdravlja Podgorica samo 24. septembra imao čak 671 pacijenta u jednom danu, te da od tog dana bilježe pad broja pacijenata od devet do 30 odsto.
Sve to uliva nadu da bi mogli da izbjegnemo scenario koji je tokom protekle nedjelje najavio pomoćnik direktora Instituta za javno zdravlje Senad Begić da ,,ako se ponove prethodna sedmica ili ona tamo unazad 14 dana, plašim se da zdravstveni sistem neće moći da izdrži”.
Konačno je reagovalo i Nacionalno koordinaciono tijelo za zarazne bolesti (NKT) pa je zbog povećanja broja novooboljelih u osam crnogorskih opštinama uvelo restriktivne mjere. U Andrijevici, Beranama i Nikšiću od 28. septembra do 12. oktobra zabranjeno je napuštanje objekata stanovanja od 22 sata do pet ujutro, zabranjen je rad ugostiteljskih objekata i kućne posjete. I u Rožajama će narednih četrnaest dana biti zatvoreni ugostiteljski objekti, dok će u Budvi, Kotoru, Pljevaljima i Podgorici raditi do 22 sata. Da je bio posljednji čas da se nešto uradi, govori podatak da je u Nikšiću broj oboljelih u periodu od 12. do 25. septembra bio 1.423 zaražena na 100.000 stanovnika.
,,Cijele familije su zaražene. Žena u ambulanti, muž na spratu na respiratoru… Provodimo sate u specijalnim kombinezonima, u kojima si kao u turskom kupatilu, sa duplim maskama, sa duplim rukavicama, vizirima. Piješ vodu ili ubaciš u kljun nešto kad završiš da ne pokupiš virus u momentima popuštanju žeđi ili gladi”, prenio je iskustvo iz kovid bolnice u Nikšiću na svom Fejsbuk profilu internista Goran Jovanović, koji je kao ispomoć kolegama u Nikšiću došao iz kotorske bolnice.
Ljekari su prethodnih dana upozoravali građane da ne liječe koronu na svoju ruku i da se oni koji imaju imaju simptome obavezno jave svom izabranom ljekaru. ,,Da zaista ne čekaju dugo, jer nedopustivo je, recimo, da se u svojoj režiji u kućnim uslovima liječe bez konsultacije sa izabranim ljekarima. Imali smo slučaj, recimo, u Kliničkom centru Crne Gore, primili smo pacijentkinju, vrlo mladu osobu, koja se u svojoj režiji liječila prethodne dvije sedmice i došla u jednom jako lošem stanju”, istakao je Nermin Abdić, šef Kriznog medicinskog štaba.
Iz Odljeljena za pulmologiju Interne klinike Kliničnog centra Crne Gore upozoreno je da virus ne bira godine i da je zavidan broj pacijenata mlađe životne dobi na liječenju sa teškim kliničkim slikama.
Crna Gora je i dalje u vrhu regiona i Evrope po broju oboljelih sa 541 oboljelim na 100.000 stanovnika, broj hospitalizovanih od 42 na 100.000 stanovnika je takođe najveći u regionu. Smrtnost od korona virusa u Crnoj Gori je najmanja u regionu i iznosi 1.57 odsto, U Hrvatskoj je 1.69, Srbiji 2.23, Sloveniji 2.64, Albaniji 2.84, BiH 3.13, Kosovu 4 i Sjevernoj Makedoniji 4.11 odsto.
Mjesec dana kasnije nego u ostatku Evrope, a nakon što je u martu prekinuta, ove nedjelje dio đaka će se vratiti u škole. Iz Ministarstva prosvjete je saopšteno je da će nastavu pohađati đaci prvih šest razreda osnovne škole, kao i prvog razreda srednje, a ostali onlajn, uz konsultacije u školi na svakih petnaest dana. Obećali su i ono što bi trebalo da je normalno, ali do sada nije bila praksa u ovdašnjim vaspitno obrazovnim ustanovama, da će sve biti opremljene dezinfekcionim i drugim sredstvima.
Škole su počele sa radom i u najugroženijim opštinama, a dikretor Instituta Boban Mugoša je objasnio: ,,Djeca od sredine marta ne idu u školu i to može imati značajne i dalekosežne posljedice. Djeca idu u školu koja je kontrolisano mjesto i nas toliko škola ne brine kao škola, brine nas onaj dio do škole i slobodno vrijeme koje će djeca provoditi. Zato je prilika da roditelji iskažu odgovornost, da vode računa
da djeca provode vrijeme na takav način da, koliko je god moguće, poštuju mjere koje imamo kad nisu u školi. U školi već postoji način kako će se sve sprovoditi”, rekao je Mugoša.
Mnogi roditelji su u nedoumici da li djecu slati na nastavu. Analiza Evropske pedijatrijske akademije govori da djeca imaju 44 odsto manje šanse da dobiju korona virus u odnosu na odrasle. Specijalista pedijatar dr Siniša Vuleković izjavio je da su kod kovid slike kod djece do sada bili više zastupljeni stomačni problemi nego respiratorni, te da šarenolikost simptoma zna da zbuni, i istakao da će bilo kakva infekcija kod djece značiti isključivanje iz kolektiva, a to su povećana temperatura, dijareja, respiratorni problemi.
U prve tri nedjelje, od 1. septembra kada su škole počele sa radom u Srbiji, virus je potvrđen kod 33 učenika i 17 nastavnika. U Bugarskoj je od početka ove školske godine 110 učenika i djece iz vrtića ili 0,01 odsto pozitivno na korona virus, pozitivno je i 74 učitelja, odnosno 0,08 procenata.
Gradski odbor Sindikata prosvjete je dobio informaciju da je više kolega u nekoliko podgoričkih škola inficirano koron avirusom. Predsjednik Sindikata Slobodan Savović izjavio je: ,,Strahujemo da je ovo samo početak. Odmah smo reagovali i poslali upozorenje direktorima ustanova da će biti tuženi ako se u školama ne budu poštovale mjere NKT”.
Crna Gora je, do skoro, bila jedna od rijetkih država koja je dugo uspjela da sačuva stariju populaciju u domovima. Ove nedjelje je objavljeno da je koronavirusom zaraženo deset korisnika Doma starih Grabovac u Risnu, oboljelo je i sedam zaposlenih. Vijesti su krajem avgusta objavile da su u Domu starih Grabovac periodično organizovane večernje igranke, a radi bolje animacije štićenika nerijetko su bili angažovani i muzičari, iako je ta ustanova trebalo da bude u karantinu i da ne propušta nikog. Tada su iz uprave odgovorili da za štićenike organizuju prigodne programe za državne praznike, ali i druge proslave.
Negativni epidemiološki rezultati crkvenih i patriotskih izbornih okupljanja, neodgovornost građana, političara i posebno institucija koje su bile zadužene za prevenciju epidemije, ostavile su zdravstvene radnike same da se bore sa virusom. Infektolog Milovan Živković se nakon oporavka od korone vratio u beransku bolnicu. Za Slobodnu Evropu je govorio o ličnoj i ljekarskoj borbi protiv kovida: ,,Ovakvo nešto nijesam pomišljao da čovjek može da izdrži. Nas je dvoje infektologa. Pripadaju nam opštine Berane, Rožaje, Plav, Andrijevica, Gusinje, Petinjica i pridodato nam je Bijelo Polje i Mojkovac, dakle nekih 150.000 stanovnika. U julskim i agustovskim vrelim danima obući odijelo i boraviti u njemu 8 i 10 sati, pa nekad i više, zaista je naporno”. Pozvao je da se poštuju mjere i kazao da je smrtnost od dva odsto mnogo: ,,Oni koji se nađu među dva posto, njima je to sto odsto”.
I internista u Opštoj bolnici Pljevlja dr Mirha Hasanbegović apelovala je na Pljevljake da pomognu medicinskim radnicima koji su na izmaku snage. ,,Od 15. septembra dežurna sam u COVID punktu OB Pljevlja 24 sata. Zbrinjavam sa moje tri medicinske sestre 14 hospitalizovanih pacijenata s upalom pluća, kao i brojne pacijente koji dolaze iz Doma zdravlja, prethodno liječene danima najprije kući, onda u Domu zdravlja. Kada nađem vremena spustiti glavu na jastuk, računam sa koliko je ko kiseonika te noći, i da li će biti pogoršanja koja su tako okrutno nenajavljiva u ovoj bolesti”, napisala je na svom FB profilu.
,,Ima onih koji negiraju postojanje virusa, ali praštamo. Odavno nacija ne čita dovoljno, pa kako može i da zna? Muče se mnogo i kolege iz Nikšica, Brezovika, KCCG… Javite se na vrijeme na pregled, svi pacijenti koji su duže od sedam dana imali febrilnost a nisu se javili ljekaru, ili se liječili na sebi znane načine, razvili su opsežnije promjene na plućima koje je bilo teško liječiti, a ako se izbore s bolešću, dugo traje oporavak.
Budimo solidarni u ovoj borbi, budimo jedno”, apelovala je dr Hasanbegović.
NKT je predložio da Ministarstvo zdravlja donese odluku o novčanoj nagradi zaposlenima u zdravstvu koji rade sa KOVID pacijentima.
Ne tako davno crnogorski zdravstveni sistem je bio rangiran među najgorima u Evropi. Zdravstveni radnici su od početka epidemije, a posebno posljednjih mjesec dana kada su bili primorani da se sami bore protiv virusa, pokazali da zaslužuju svako poštovanje.
TESTIRANJE
Oni koji imaju simptome korona virusa, testiranje na korona virus mogu da izvrše besplatno u lokalnim kovid ambulantama ili domovima zdravlja. Za uputsva je potrebno nazvati kol centar Instituta za javno zdravlje na broj 1616.
Građani koji se testiraju zbog putovanja u druge države dobijaju mejl adresu osobe kojoj proslijeđuju podatke o kojoj se državi radi, koji su razlozi putovanja i koje je planirano trajanje putovanja.
Testove na koronavirus po PCR metodi, pored Instituta za javno zdravlje Crne Gore, rade i privatne zdravstvene ustanove Poliklinika MojLab u Podgorici i Dnevna bolnica Zejnilović u Baru. Testovi na prisustvo korona virusa u privatnim zdravstvenim ustanovama koštaju oko 80 eura. Iz Ministarstva zdravlja saopštili su da ELISA testove na antitjela rade biohemijske laboratorije koje imaju ELISA aparat, u opštim bolnicama, KCCG, IJZCG i privatnim biohemijskim laboratorijama. Privatne zdravstvene ustanove u Crnoj Gori koje nude mogućnost testiranja na antitijela na koje se čeka 24 sata, testiranje rade po cijeni od 17 do 25 eura.
Predrag NIKOLIĆ
FELJTON4 sedmice
OKO NAS4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
INTERVJU4 sedmice
BAŠTE BRIGANJA4 sedmice
ALTERVIZIJA4 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
INTERVJU3 sedmice