Da li je aerodrom u Beranama razvojna šansa ne samo ovog grada, već čitavog sjevera Crne Gore?
To je pitanje koje je odavno podijelilo javnost na one koji smatraju da je to nemoguća misija, do drugih koji čvrsto vjeruju da se može ponoviti vrijeme šezdesetih i sedamdesetih godina prošlog vijeka kada se iz Berana vazdušnim putem brzo stizalo do Podgorice, Beograda ili Zagreba.
Nadu da je moguće ponovo oživjeti vazdušnu luku nedavno je podgrijala činjenica da se u predlogu koncesionog akta za Aerodrome Crne Gore našlo mjesto i za aerodrom u Beranama.
Kod lokalnog stanovništa ova činjenica je ulila nadu da bi se ovaj projekat mogao realizovati i da bi to bilo podsticajno za oživljavanje privrede i dalji razvoj turizma u sjevernom regionu države.
U Opštini Berane, rijetkoj opozicionoj u Crnoj Gori, očekuju da će u saradnji sa Ministarstvom saobraćaja beranski aerodom privesti namjeni, ali su, kako kažu, svjesni da su za realizaciju tog projekta potrebna velika ulaganja i, prije svega, ozbiljna studija izvodljivosti.
„Suvišno je govoriti koliko bi to bilo značajno za lokalnu upravu, za opštinu Berane i za čitav sjever Crne Gore, ali isto tako i za pograničnu regiju na koju se naša država naslanja” – kaže savjetnik predsjednika opštine Darko Stojanović.
On dodaje da ako država stvarno ima prioritet i ako želi na pravi način da realizuje sve resurse na sjeveru Crne Gore, onda je to prosto nezamislivo bez stavljanja u funkciju aerodroma u Beranama.
Stojanović kaže da je prije svega potrebna jedna ozbiljna studija kako bi se vidjelo koliko objekti koji su izgrađeni u blizini aerodroma ugrožavaju valorizaciju.
„Tada bi imali pravi dokument i mogli bi ozbiljno da pričamo koliko blizina kuća koje su napravljene u toj zoni smeta budućem funkcionisanju aerodroma” – kaže on.
Za stanovnike grada na Limu eventualno aktiviranje aerodromoa kroz koncesioni ugovor, odnosno ustupanje na gazdovanje inostranim investotorima je jedini mogući način da se aerodrom valorizuje na pravi način.
„Za Opštinu Berane i za Crnu Goru to bi bilo veliko izdvajanje. Strani investitori bi vjerovatno to mnogo lakše realizovali. Nema nikakve sumnje da su za tako nešto potrebna velika finansijska sredstva jer je infrastruktura aerodroma prilično propala” – pričaju neki od Beranaca.
Mnogi pokazatelji govore i garantuju da beranski aerodrom može ekonomski da funkcioniše. Prije svega, kako se smatra, dijaspora iz ovog kraja, koja je izuzetno brojna, prosto vapi za otvaranjem aerodroma.
U prilog otvaranju govori i potencijal za razvoj turizma regiona koji se oslanja na ovaj aerodrom, kao i gradovi u okruženju.
Nije, objašnjavaju zagovornici ideje aktiviranja aerodroma, u pitanju samo sedam opština sa sjevera Crne Gore, već još nekoliko većih gradova iz rubnog područja, kao što su Prijepolje, Priboj, Novi Pazar, Sjenica.
„I za te gradove ovo bi bio najbliži aerodrom u krugu od sto do sto pedeset kilometara” – kažu oni.
Ideja o njegovom reaktiviranju nije, zapravo, potekla samo iz Berana, već su je kao regionalni projekat, kandidovali predsjednici skoro svih opština sa sjevera Crne Gore.
Oni su se jednom prilikom sastali u Beranama da bi Vladi poručili koliko bi im značilo aktiviranje beranskog aerodroma.
U Beranama smatraju da nema osnova za priče o tome da je aerodrom u ovom gradu konkurencija aerodromima u Tivtu i Podgorici, i da se zbog toga odlaže njegova rekonstrukcija.
Prema mišljenju onih koji prate ovu problematiku, aktiviranju beranskog aerodroma svakako u današnje vrijeme mogu doprinijeti takozvane niskobudžetne kompanije, odnosno one kompanije koje imaju nižu cijenu i manje avione.
Takve kompanije, vjeruju u Beranama, mogu napraviti prometnu vazdušnu luku, koja neće biti zahvalna samo za prostor sjevera, nego i regionalno vrijedna i koja će sigurno imati visoki osnov isplativosti.
Aerodrom u Beranama ne radi skoro tri decenije, a lokalne i državne vlasti su dvije decenije unazad obećavale njegovo reaktiviranje.
Beranska vazdušna luka ima dugu tradiciju. Prvi avioni tu su slijetali u vrijeme Drugog svjetskog rata. Saveznici su odatle prevozili partizanske ranjenike na liječenje u Italiju.
Ovdje je formiran i poznati sportski aeroklub Berane, iz kojeg su izlazili školovani piloti koji su kasnije letjeli širom svijeta za najpoznatije svjetske kompanije. Pristanišna zgrada izgrađena je šezdesetih godina kada je uspostavljen redovni putnički saobraćaj. Danas, naravno, neupotrebljiva u najvećem dijelu.
Desetak godina na liniji Berane – Podgorica –Berane i Berane – Beograd – Berane, pa i za Zagreb i Ljubljanu, saobraćali su avioni DC 3, a u kratkom periodu i foker.
Vojska tadašnje SFRJ je 1974. godine uradila kvalitetnu pistu dužine blizu dva kilometra i širine skoro pedeset metara, koja do danas odolijeva zubu vremena.
Posljednjih decenija, od kada ga ni vojska ne koristi, beranski aerodrom služi za sve, a najmanje za ono zbog čega je napravljen.
Berane je, tako, grad koji je prije pola vijeka imao vazdušni saobraćaj i deset hiljada radnika u industriji. A onda je uslijedila tranzicija, zatvaranje fabrika i ruralizacija modernih urbanih obrisa. Navala siromaštva i bijede.
Informacija da je beranski aerodrom obuhvaćen koncesionim ugovorom za Aerodrome Crne Gore jeste unijela dozu optimizma, ali ne i lažne nade da za ovaj aerodrom ima brzog i rješenja preko noći.
Berancima je samo dosta političara kojima je aerodrom u tom gradu bio neiscrpna inspiracija za stalna predizborna obećanja. Ne bi, zato, voljeli da se i priča o aktiviranju aerodroma kroz koncesiono davanje pretvori u još jednu političku propagandu.
Tufik SOFTIĆ
HORIZONTI3 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
INTERVJU4 sedmice
GLEDIŠTE4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
DANAS, SJUTRA3 sedmice