Jedan grad se prepoznaje i po tome koliko u njemu ima kulturnih dešavanja, koliko se organizuje izložbi slikara, koliko se održi sajmova i promocija knjiga, snimi filmova. To je najbolja i najjeftinija promocija jedne destinacije koja na najkvalitetniji način obogaćuje ponudu grada”, kaže direktor Turističke organizacije u Ulcinju Fatmir Đeka.
On ističe da je to posebno važno u sredinama koje su multinacionalne i multikonfesionalne, kakva je upravo Ulcinj. ,,Imamo primjera u svijetu da takvi gradovi petinu svog budžeta izdvajaju za kulturu”, ističe on.
Da je odnos prema kulturi i kulturnim manifestacijama značajno promijenjen u toj opštini nakon što je u proljeće ove godine konstituisana nova vlast, vidi se po dobroj organizaciji niza tradicionalnih manifestacija: od festivala ,,Ljetnja scena” preko ,,Pjesničke kalimere” pa do „Sajma knjiga”, koji je održan 18. put.
Ulcinjski Stari grad je ponovo postao omiljeno mjesto gdje su se okupljali umjetnici iz čitave regije, a to će se nastaviti i narednih dana jer će se održavati 4. Seanema filmski festival. Na platnu, na monumentalnoj prostoru ispred Kule Balšića i Arheološkog muzeja, prikazaće se četrdesetak dugometražnih, kratkometražnih i dokumentarnih filmova iz regiona i svijeta. Među njima su i najbolji kratkometražni filmovi po izboru Evropske filmske akademije iz konkurencije EFA za program Short Matters! za 2017. godinu.
,,Ako krenemo od toga da je tema ovogodišnjeg festivala ‘identitet’, onda možemo konstatovati da je ta internacionalna manifestacija već postala dio kulturnog identiteta Ulcinja”, kaže gradonačelnik Ljoro Nrekić.
,,Živimo u vremenu koje traži intenzivan i stalni dijalog među kulturama, a da istorijsko i savremeno iskustvo Ulcinja, njegov geografski položaj, duga tradicija skladnog raznoglasja jesu ono što predstavlja izuzetan preduslov konkretnim aktivnostima u međukulturnoj saradnji”, ocjenjuje ministar kulture Crne Gore Aleksandar Bogdanović.
Prema riječima profesora na Fakultetu dramskih umjetnosti Janka Ljumovića, jedan grad kroz film i umjetnost, kroz festival može biti plijen kulturne politike, mjesto koje zahvaljujuću umjetnosti kreira svoj savremeni identitet kao tačku susreta, ili, sasvim savremeno kazano, postaje poželjna destinacija za neke važne autore koji imaju što reći.
,,Seanema Film Festival kroz kinoaktivizam, koji predstavlja njegovu suštinsku osnivačku ideju, donosi crnogorskom kulturnom atlasu jedan sasvim osoben spoj filma i društvenog aktivizma. Takav filmski festival u Ulcinju kroz autentičan koncept multikulturalizma koji odražava (i propituje) duh mjesta, proizvodi i nove forme umjetničkog predstavljanja i djelovanja, među kojima ga u teorijskoj ravni možemo definisati kroz pojam festivala kao mikrofizike moći (Foucault)”, dodaje Ljumović.
Iz Opštine Ulcinj i Vlade Crne Gore najavili su preduzimanje konkretnih poteza kojim će se nastojati oživjeti i najveći mrtvi grad na Jadranu, Šas ili Svač, koji je uz Stari grad, spomenik prve kategorije.
,,Pokrećemo projekat, koji se zove ‘Archaeological Park Suacium at the Crossroad of Civilisations’, koji ćemo realizovati u nekoliko faza, sa ciljem turističke valorizacije lokaliteta Šas”, kaže za Monitor sekretar za privredu i ekonomski razvoj Opštine Ulcinj dr Agron Ibrahimi.
Navodeći da iako nije glavni motiv turista kada posjećuju Ulcinj, on je uvjeren da se arheologija/baština /kultura mogu identifikovati kao glavne snage te opštine. ,,Želimo povezivanje kulture i turističke industrije što će dovesti do oživljavanja ovog lokaliteta kao prepoznatljive destinacije”, dodaje Ibrahimi.
Tome je možda najviše doprinio Southern soul festival, koji se ove godine po šesti put održao na Velikoj plaži. Londonski Guardian je ovu manifestaciju uvrstio među deset najboljih festivala u Evropi.
,,U relativno kratkom periodu ovaj festival je dobio svoje mjesto na mapama najznačajnijih i najrespektabilnijih svjetskih muzičkih događaja. Uspjeli smo da dovedemo najveća imena u tom muzičkom fahu, a desetine hiljada gostiju tim povodom su nam došli gotovo iz cijelog svijeta”, kaže visoki funkcioner Ministarstva održivog razvoja i turizma Ćazim Hodžić.
Ulcinjska lokalna uprava pokrenula je i široku akciju evidencije svih kulturnih dobara i spomenika u toj opštini. Po prvi put biće registrovano ogromno kulturno blago koje je velikim dijelom zapušteno.
Najbolji primjer toga je svakako monumentalna Pašina kuća, kulturno-istorijski spomenik iz sredine 18. vijeka.
“Ova kuća je bila dugo vremena jedna od najljepših građevina u Ulcinju. Živjelo je u njoj i po deset familija. Komunisti su je čuvali daleko bolje nego mi. Danas je ona u žalosnom stanju. A imala je najljepše tavane, najljepše rezbarije”, prisjeća se ulcinjski hroničar Ismet Karamanaga koji se kao dječak igrao oko Pašine kuće.
Od prekrasnog zdanja sada su ostale samo konstrukcije. Tragovi ručno rađenog i rezbarenog krova vidljivi su još uvijek na zidovima, veći dio nestao je u ruševinama, dok se ostaci svakodnevno obrušavaju iako se Pašina kuća nalazi u neposrednoj blizini Starog grada.
Iz Islamske zajednice Ulcinja se godinama najavljuje da bi uz pomoć Turske državne agencije (TIKA) trebali početi radovi na rekonstrukciji Ali Pašine džamije, hamama, kao jedinstvene građevine u Crnoj Gori, te Pašine kuće i Beledije (nekadašnje Gradske vijećnice, koja se nalazi u ulcinjskoj Čaršiji i koja je takođe u ruševnom stanju). “Rekonstrukcijom ovih objekata, koji su dio našeg vjerskog, ali i kulturnog nasljeđa, obogatiće se i podići na viši nivo i naša turistička ponuda”, navode u toj instituciji.
Inače, pod posebnom pažnjom eksperata UNESCO-a je Stari grad, a očekuje se da će krajem naredne godine početi procedura izrade nominacionog dosijea za njegov upis na listu te renomirane organizacije za zaštitu kulturne i prirodne baštine.
,,Tek nakon toga mogli bi smo reći da smo ostvarili svoj cilj: pozicioniranje na kulturnoj mapi Evrope i svijeta”, zaključuje Ibrahimi.
Mustafa CANKA
INTERVJU4 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
INTERVJU4 sedmice
FOKUS4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
HORIZONTI4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice