Dan pošto su ulicama Kotora krenule mješovite patrole pripadnika policije i Specijalne antiterorističke jedinice, u pokušaju da se izbore za prekid vatre među na smrt zavađenim kotorskim bandama, ovdašnja javnost je obaviještena da se makar jedno „lice sa službenim ovlašćenima” nalazi među osumnjičenima za beskonačan niz, uglavnom neriješenih, ubistava i pokušaja ubistva u Kotoru. To je saopštila Vesna Jovićević, rukovoditeljka Višeg državnog tužilaštva u Podgorici.
Da ne bude zabune – „lice sa službenim ovlašćenjima” je policajac čiji čin i rang još uvijek ne znamo. A ko god je pažljivo slušao Jovićevićevu shvatio je da postoji sumnja da ta osoba nije izuzetak u službi. „Postupanje policije nam je već svima zapalo za oko na neki način, ne samo nama profesionalcima i pravnicima, pa mislim da će MUP imati dovoljno osnova da kroz svoje unutrašnje kontrole izvrši određene provjere i nakon toga uključi nadležno tužilaštvo”.
Koji dan ranije, novinari Monitora su preko svojih izvora iz sektora bezbjednosti došli do informacije da postoje osnovane sumnje da kriminalne grupe sa primorja koje su uključene u šverc kokaina na veliko na platnom spisku imaju i ljude iz ovdašnje javne i tajne policije. I da se za kupovinu njihove lojalnosti, profesionalnih usluga i informacija koje su im u posjedu, mjesečno odvaja iznos od pet do sto hiljada eura. Po korumpiranom.
Istraga će (do)kazati. Ili neće. Odjeci vatrenih obračuna između zavađenih narko klanova u Kotoru konačno su stigli do nadležnih sredinom prošle nedjelje, nakon što je Miloš Radonjić (30) preživio i treći pokušaj ubistva od sredine maja, a četvrti od kada je zumus izašao iz zatvora u kome je služio petogodišnju robiju zarađenu ševrcom narkotika.
Specijalci i policija su sa posebnom pažnjom nadgledali okolinu kuća braće Jovana i Igora Vukotića u Dobroti, odnosno Slobodana Kašćelana i Radoja Zvicera u naselju Kavči. Vukotići su, navodno, na čelu škaljarskog klana, dok Zvicer i Kašćelan, prema tvrdnjama policijskih izvora ovdašnjih medija, predvode konkurentski – kavački klan. Njima je blizak i Miloš Radonjić, zato policija njegove napadače traži među škaljarcima.
Za to vrijeme Radonjić vrijeme krati vozikajući se gradom u svom blindiranom automobilu. Policija ga je, pišu Dnevne novine, nekoliko puta vraćala kući tumačeći njegovo ponašanje kao provokaciju „konkurenata” i poziv na novi napad. Istovremeno se, kažu, ne usuđuju da mu oduzmu blindirano vozilo koje mu je u nekoliko navrata spasilo život. Da ga ne izlažu riziku.
Blinde, kako njihovi vlasnici tepaju svojim automobilima fabrički ojačanim čeličnim pločama i neprobojnim staklom, postaju prepoznatljivo obilježje kotorskih grupa uključenih u aktuelne sukobe. Koji praktično traju od razotkrivanja narko klana Darka Šarića. Međusobni animozitet ojačao je nakon ubistva kotorskog poslovnog mogula, penzionisanog kapetana duge plovidbe Dragana Dudića Frica, da bi kulminirao prije otprilike dvije godine, kada je u Valensiji nestao dio zajedničkog kokainskog tovara (pominje se 200 do 300 kilograma). Izgleda da su ovdašnji nasljednici kokainskih puteva koje su za sobom ostavili Šarić (u Beogradu nepravosnažno osuđen na 20 godina zatvora) i Dudić (ubijen u Kotoru u maju 2010) prošvercovali makar jednu veliku pošiljku iz Južne Amerike. Neko se polakomio i droga je, nakon bezbjednog istovara na špansku obalu, nestala iz šteka u kome je bila privremeno uskladištena. Pa se sada neplanirani gubici namiruju krvlju.
Da se obračun započet u Španiji preselio na Balkan postalo je jasno krajem februara prošle godine. Za nepunih 12 sati u Podgorici je usred dana, dignut u vazduh blindirani audi Milana Vujotića dok je u Beogradu, tek što je izašao iz svog blindiranog automobila, na kućnom pragu ubijen Cetinjanin Goran Radoman Gero. Prema podacima policije i Vujotić (gubi mu se trag nakon eksplozije) i pokojni Radoman bili su pripadnici škaljarskog klana.
Zbog municije pronađene u njegovom blindiranom džipu još 2013, i dalje se sudi Jovanu Vukotiću. Zato se niko nije potrudio da objasni otkud žestokim momcima iz bezbjednosnih evidencija ovdašnje ali i regionalnih (evropskih) policija pravo da se voze blindiranim automobilima, zakonom predviđenim samo za štićene osobe iz državnog aparata.
Među osobama koje je policija ispitivala nakon napada na Vujitića i ubistva Radomana bio je i Budvanin Goran Đuričković, vlasnik budvanskog restorana Fišermans ali i lice od ranije poznato policiji.
Đuričković se u Crnu Goru vratio koji mjesec ranije iz Španije, noseći rane od vatrenog oružja. Sklonio se, kažu, kod svog prijatelja iz djetinjstva, budvanskog biznismena i nekadašnjeg poslanika LSCG Saše Markovića. Marković je iz zasjede ubijen 17. aprila prošle godine dok se svojim automobilom vraćao kući. Prema raspoloživim podacima, ubica iz zasjede je vjerovao da puca u Đuričkovića. A policija je istragu fokusirala na škaljarce.
Nedugo zatim policija je uhapsila Južnoafrikanca Gregorija Majkla Ferarisa i Cetinjanina Aleksandra Markovića zbog sumnje da su spremali novi atentat na Đuričkovića. Njima se sada sudi. A Đuričković je ubijen krajem oktobra prošle godine. Skriveni snajperista ga je pogodio dok je šetao ispred svog restorana.
Desetak dana prije ubistva Đuričkovića u Mostaru je ubijen Božidar Cicmil, vlasnik taksi kompanije, bivši pripadnik crnogorske policije, stanovnik Kotora i prijatelj Dejana Đukovića, (vlasnika kotorskog Red taksija, koji je ubijen u oktobru 2009. godine) i Ivana Vračara (ubio Dragana Dudića 2010) Prema policijskoj verziji Vračar je pucajući u Dudića osvetio Đukovića. Nezvanično, Dudić je ubijen da bi se preduprijedila njegova saradnja sa srpskom policijom u vezi istrage protiv Šarićevog narko klana.
Darko Bugarin, nekadašnji policajac, tjelohranitelj Dudića a poslije njegovog ubistva član obezbjeđenja diskotete Maksimus ubijen je 2013. u Škaljarima, ispred kuće u kojoj je stanovao sa porodicom. Po¬li¬ci¬ja još uvi¬jek ni¬je otkrila ko je iz¬vr¬šio tu li¬kvi¬da¬ci¬ju. Kao što nije otkriveno ni ko je proljetos, pod okriljem noći, zarobio obezbjeđenje Maksimusa i zapalio dio popularne diskotete.
U junu prošle godine ispred zgrade u kojoj je živio ubijen je Ivan Lopičić, sestrić Dejana Đukovića i, prema podacima policije, pripadnik škaljarskog klana.
Dok je u Crnoj Gori trajao obračun zaraćenih kartela, španska policija je uhapsila Budvanina Vinetua Čokovića, pod sumnjom da je vođa kriminalne grupe koja se bavila švercom narkotika. Njegov prijatelj Kosta Radanović (51) uhapšen je krajem godine u Beogradu, kao vođa narko grupe koja je švercovala drogu iz Južne Amerike, Azije i Afrike. Pojedini mediji su tada objavili da je Radanović učesnik španskog obračuna u kome je ranjen Goran Đuričković…
Tek rat se nastavlja. Krajem marta ove godine u Kotoru je teško ranjen Vojin Stupar. Neko mu je pucao u leđa ali je uspio da, iako teško ranjen, stigne do obližnje taksi stanice a potom i do bolnice. Njegov prijatelj Srđan Vlahović nije bio te sreće. Ubijen je 9. aprila u Dobroti, u automobilu iz koga je, kažu, prodavao cigarete. Ispostavilo se, potom, da je bio i član obezbjeđenja jednog od šefova kavačkog klana. Vlahović je ubijen rafalom iz automatske puške koji su na njega ispalile nepoznate ubice sa skutera u pokretu. Izgleda da je tokom istrage tog ubistva policija shvatila da je Kotor pokriven nadzornim kamerama čiji se vlasnik – ne zna. Sa gradskih ulica je, potom, skinuto ukupno 18 kamera (video nadzor sa obje strane tunela Vrmac uklonili su, tajno, oni koji su ga i postavili).
Samo nedjelju dana poslije ubistva Srđana Vlahovića neko je, ispred tunela Vrmac, pucao na crni mercedes u kome je bio kotorski arhitekta Nenad Popović. U pitanju je bila, izgleda, još jedna zamjena identiteta, pošto isti tip vozila koristi i otac braće Vukotić. Kreće serija napada na Miloša Radonjića (ako je potpisnik ovih redova dobro pohvatao sve konce u jednom od tih napada ponovo je ranjen i Vojin Stupar).
Krajem maja u Dobroti je pucano na Tamaru Zvicer, suprugu Radoja Zvicera. Ona tvrdi da je na nju, odnosno na njen automobil, pucao jedan od Vukotića. Optuženi, preko advokata, nudi dokumentaciju koja treba da dokaže da se nalazi u inostranstvu. Istraga traje.
Kako je Kotor postao Beograd iz ’90-ih prošlog vijeka?
Narko biznis i profit
Policijske procjene i podaci o enormnim zaradama koje se mogu ostvariti trgovinom narkoticima objašnjavaju svu surovost i beskrupuloznost koja vlada među akterima te tržišne utakmice.
Tako je, na primjer, kilogram heroina skoro 27 puta skuplji u maloprodaji na ulicama Zapadne Evrope (oko 80 eura za gram, odnosno 80.000 eura za kilogram) nego u Avganistanu, u veleprodaji kod proizvođača i njihovih zaštitinika (3.000 eura za kilogram). Prema podacima Uprave policije (UP) iz 2013. godine, objedinjenim u dokumentu Procjena opasnosti od teškog i organizovanog kriminala u Crnoj Gori, heroin iz Avganistana svoju vrijednost udvostruči već po dolasku na Bliski istok (7.000 eura za kilogram iznosi veleprodajna cijena na granici Irana i Turske). Prošvercovan do Balkana, isti kilogram droge postaje 2-3 puta skuplji (15-20.000 eura za kilogram) dok veleprodajna cijena heroina u Zapadnoj Evropi iznosi 30-40.000 eura. Maloprodajna mreža uvećava rizik ali i duplira zaradu.
Stručnjaci procjenjuju da do Balkana godišnje ovom rutom dođe oko 65 tona heroina, od čega pet tona ostaje na lokalnom tržištu, 15 tona ide krakom u pravcu Italije, a 45 tona ka zemljama Centralne i Zapadne Evrope. „Procjenjuje se da za transport oko 60 tona heroina preko Balkanskog poluostrva i njegovu dalju prodaju u zemljama Centralne i Zapadne Evrope, sve balkanske organizovane grupe, zajedno godišnje ostvare profit od oko 1,5 milijardi eura”, stoji u dokumentu UP.
Na sličan način profit dijele i bande specijalizovane za šverc kokaina. Od 75-80 hiljada eura, koliko je, kažu, „prosječna ulična vrijednost kilograma kokaina u Zapadnoj Evropi”, tek nešto više od dva odsto (1.500-2.000 eura) odlazi proizvođačima i prodavcima u Južnoj Americi. Četvrtina konačne vrijednosti ili 18-20.000 eura odlazi na pretovar, prekookeanski transport i unos u Evropu. Približno 17 odsto (12-13.000 eura) nose skladištenje, prodaja i distibucija lokalnim dilerima, dok najveći dio zarade prigrabe ulični dileri, odnosno njihovi poslodavci. Oni po kilogramu kokaina mogu dobiti do 45.000 eura. Ili kišu metaka, bombu ispod automobila, višegodišnju robiju.
„Prodajna cijena kokaina na lokalnom tržištu u Crnoj Gori kreće se oko 80-100 eura za jedan gram i 30-40.000 eura za jedan kilogram”, navodi se u pomenutoj Procjeni crnogorske policije, „Ako pretpostavimo da prosječna organizovana kriminalna grupa sa ovih prostora, radeći za druge grupe u toku godine iz nekoliko puta prenese 500-1000 kilograma kokaina (oko 0,1 posto svjetske proizvodnje) može da ostvari godišnji profit između 15 i 30 miliona eura. Ukoliko ista organizovana kriminalna grupa učestvuje i u miješanju i prepakivanju može da duplira količinu i poveća ukupan profit na 30-50 miliona eura godišnje.”
Grad grijeha
Današnja dešavanja u Kotoru, tvrde verzirani, direktna su posljedica odluke iz 1989. godine da Opština uđe u strateško partnerstvo sa firmom Trekom Rodoljuba Radulovića (Miša Banana). Tako je pripadnik klana Amerika, možda i najjače kriminalne organizacije iz vremena SFRJ, postao zakupac sedam ekskluzivnih prostora u kotorskom Starom gradu na rok od 20 godina. Sa klauzulom da se ugovor može produžiti na rok od 99 godina!
Radulovića su, tokom operacije Balkanski ratnik, mediji pozivajući se na izvore iz policije označili kao čovjeka koji je bio glavna veza Darka Šarića sa poslovnim partnerima iz Južne Amerike. Ali, on više nije imao interese u Kotoru.
Trekom je novog vlasnika dobio 2005. godine kada ga je kupio Dragan Dudić. Prethodno je, 2001. Dudićev Bastion komerc postao većinski vlasnik Luke Risan. Otvaranje Luke uveličao je Filip Vujanović, tadašnji premijer. Osam godina kasnije kao predsjednik države Vujanović je pomilovao Dudića od izdržavanja zatvorske kazne. I to negdje kada je ovaj obznanio da je od brodogradilišta u Kini i Koreji naručio šest teretnih brodova ukupne vrijednosti 270 miliona eura.
Nedugo po promjeni vlasnika, Trekom od SO Kotor traži da se produži rok za zakup iznajmljenih lokala – na 83 godine. Početkom 2006. godine, predsjednici kotorskog SDP-a Zvonimir Rajhel i HGI Vedran Milošević prijavljuju policiji da im je prijetio Marko Vorotović, radnik firme Bastion komerc. Tvrde da im je Vorotović rekao „da njegov gazda Dragan Dudić prethodne noći, zbog njihovog protivljenja produženju ugovora, nije spavao te da zbog toga oni neće spavati narednih sto noći”. Vorotović je ,,nakon informativnog razgovora pušten i da je taj slučaj završen”.
Početkom 2008. godine na prijedlog gradonačelnice Marije Ćatović odbornici DPS, HGI i LP prihvataju Odluku kojom je ugovor o zakup lokala koje koristi Dudićeva kompanija produžen za 35 godina. A Trekom unaprijed plaća kompletan iznos ugovorenog zakupa.
Igrom sudbine, Dudić je dvije godine kasnije ubijen na Trgu od oružja, faktički u srcu poslovnog carstva koje je izgradio i uz ozbiljnu pomoć državnih i lokalnih zvaničnika. Od tada, u prisustvu vlasti, traje borba za njegovo nasljeđe. Sredstva se ne biraju. Ni oružja. Bogatstvo za koje se bore u akterima budi nadu da mogu postati država u državi.
Zoran RADULOVIĆ
DRUŠTVO4 sedmice
DRUŠTVO3 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
IN ENGLISH1 sedmica
INTERVJU4 sedmice
IN ENGLISH1 sedmica