U akciji crnogorske policije pod nazivom Kolosjek, uhapšeno je 16 osoba, koje su se bavile organizovanim švercom ljudi, uglavnom nevoljnika iz Sirije, koji su preko Albanije stizali u Podgoricu, odakle su prebacivani do Rožaja, a odatle, zaobilazeći državnu granicu, kuriri su ih u blizini graničnog prelaza Dračenovac vodili u Srbiju.
Mediji su prenijeli da se među uhapšenima nalazi i državljanin Srbije Saša Paunković, koji je, po svemu sudeći, bio spona između crnogorskih i srpskih švercera. Osim njega u Podgorici su uhapšeni Nedžad Ganjola, Darko Stojović, Čedomir Maraš, Dejan Tomanović, Esad Frljučkić, Nebojša Rašović, Marinko Koljenšić, Marko Drobnjak, Novak Dulović i Ranko Dabanović.
Među njima je nekoliko taksista koju su za naknadu od 70 eura po osobi, prebacivali nesrećne ljude do Rožaja, gdje su ih dočekivali, takođe uhapšeni Džemail Dautović, Irfan Dautović, Harkan Lukač, Haris Lukač, Fuad Biševac i još dvije osobe za kojima policija traga. Oni su za vrijeme od kada su bili pod nadzorom ilegalno preko granice prebacili oko sto pedeset ljudi.
Monitorov dobro obaviješteni izvor objašnjava da imigranti najčešće dolaze s Kosova, preko Kule, ili iz pravca Albanije, odnosno iz Drača i Skadra. U posljednje vrijeme zabilježen je veći broj imigranata iz Sirije i drugih arapskih država u kojima bukti rat, koji do Crne Gore dolaze preko Grčke, Makedonije ili Kosova.
„Druga linija šverca ljudi kroz Crnu Goru ranije je vodila s Kosova, preko Kule, i iz Tuzi, prema Vraćenovićima u Bosni i Hercegovini. Odatle su dalje pokušavali da pređu u Hrvatsku i zatim prema zapadnoevropskim zemljama. Obje ove linije najvećim su dijelom suzbijene kada je Hrvatska pooštrila kriterijume za prelazak granica u procesu pregovora za pristupanje EU, i kada je to isto zatraženo od Crne Gore ako želi u Evropsku uniju”, kaže Monitorov izvor iz policije.
Do tada je trgovina ljudima u većoj mjeri cvjetala na ovim prostorima. Talasi nevoljnika koji i dalje prolaze kroz Crnu Goru govore da trafiking cvjeta.
„Organizatori od svakog imigranta uzimaju po dvije hiljade eura da ih prebace kroz naš region. Možete, onda da zamislite koliko ih košta put od Sirije do krajnjih odredišta. Nerijetko se dešavalo da su se imigranti nalazili u nevoljama, odnosno da su im šverceri uzimali novac, a onda ih ostavljali na cjedilu, da se snalaze kako sami znaju i umiju”, priča Monitorov izvor.
Mreže krijumčara i švercera ljudi dobro su povezane i naslanjaju se na druge kriminalne organizacije, koje se bave švercom droge, oružja i akciznih roba.
„Tako je, na primjer, svojevremeno na području Dubrovnika bila jaka trafiking grupa koju su činili Antun Zvrko, Baldo Budman i Tomislav Desin. Riječka narko grupa Albanaca ima ljude zadužene za trafiking, među kojima su Džemal Maljuku, Alija Avdi i Đevalin Daši. U riječkoj grupi je i Tahir Batali”, kaže Monitorov policijski izvor.
Prema njegovim riječima, kriminalnu grupu za trafiking u Italiji su činili Nedjeljko Nikolić, Momčilo Jovanović i Živan Todorović, koji su se uglavnom bavili ilegalnim prebacivanjem Roma u zemlje Evropske unije.
Kosovski Albanac Naser Sadriju, blizak saradnik Nasera Keljmendija za transport droge, svojevremeno je preko Crne Gore dovlačio prostitutke iz Ukrajine za rad u mnogobrojnim barovima na Kosovu.
„Sadriju je posjedovao mercedes bijele boje, registrovan u Podgorici”, kaže ovaj izvor.
Drugi važan kosovski Albanac, koji se bavio švercom i prebacivanjem emigranata, bio je Hektor Keljmendi. Hektor je bio poznat pod imenom Deme Nikći i prije tri godine su ga albanske vlasti izručile Sjedinjenim Američkim Državama, gdje je optužen za trgovinu ljudima. Policijski podaci govore da je samo preko Hektorove kriminalne grupe u Sjedinjene Američke Države ilegalno prebačeno deset hiljada ljudi.
„Hektor Keljmendi je u rodbinskim i poslovnim vezama s Naserom Keljmendijem. Najbliže je sarađivao i sa Skenderom Keljmendijem, koji u Njujorku, odnosno Bruklinu, kontroliše prodaju droge i oružja” – kaže Monitorov izvor iz crnogorske policije.
On napominje da su Naseru Keljmendiju bliski i krijumčari ljudi Ismail Besnik, Esnaf Kastrat i Hisen Mucaj, koji taj posao obavljaju iz Bosne i Hercegovine. „ U poslu sa trgovinom ljudima na Kosovu još su značajni Faton Osmani, Meduha Tači i Zihguli Betuši”, tvrdi Monitorov izvor.
Direktor regionalno poznate nevladine organizacije Grupa 484, koja se bavi pomaganjem izbjeglicama na prostoru Balkana i bivših jugoslovenskih republika Vladimir Petronijević, rekao je za Al Jazeeru da zbog trenutnih ratnih dešavanja sve više migranata prolazi kroz regiju.
,,Taj put nije lak. Oni prelaze u većini slučajeva pomoću organizovanih grupa. Ovakve akcije uopšte ne čude i ja vjerujem da će ih u budućnosti biti još više. Prema podacima kojim raspolaže Grupa, samo je na srpsko-mađarskoj granici u 2014. godini registrovano oko 25 hiljada migranata od kojih je 60 posto bilo s Kosova. Zbog toga treba intenzivirati regionalnu saradnju. Na Zapadnom Balkanu ne postoji adekvatna infrastruktura za borbu protiv ovog fenomena”, kazao je Petronijević, komentarišući akciju Kolosjek, koja je izazvala dosta pažnje u regionu.
Dobro bi bilo da je akcija Kolosjek izraz iskrene namjere crnogorskih vlasti da se obračunaju sa švercerima ljudi, odnosno da nije samo rezultat pritisaka međunarodne zajednice. Dosadašnje međunarodne ocjene govore da Crna Gora čini izvjesne napore u tom pravcu, ali da to još uvijek nije dovoljno. Trafikanti se ne predaju tako lako jer je to, tvrdi Monitorov izvor, pored droge bio i ostao najunosniji prekogranični šverc.
Tufik SOFTIĆ
INTERVJU4 sedmice
INTERVJU3 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
INTERVJU4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
FOKUS4 sedmice