Projekat izgradnje kanalizaciono-vodovodne infrastrukture sa fabrikom za preradu otpadnih voda u opštini Herceg Novi, najavljivan kao projekat vijeka u Herceg Novom, kasni već punu godinu, a pitanje je i kada će uopšte biti završen.
Novac, sudeći po izjavama zvaničnika nije problem. U septembru 2012. godine, dok su pompezno najavljivali projekat , držeći zajednički ,,prvu lopatu” da bi označili početak radova, bivši premijer Igor Lukšić i bivši gradonačelnik Herceg Novog Dejan Mandić, potvrdili su da je novac za projekat obezbijeđen. Radi se o 28 miliona eura, od kojih je dio kredit kod njemačke KWF banke, a dio novac iz budžeta.
Iako je najavljeno da će projekat biti završen 17. februara 2014. godine, u Herceg Novom su i dalje iskopane ulice, a od projekta ništa. Glavno opravdanje, među mnoštvom, sada je da su prekidi radova tokom turističke sezone više od očekivanog uticali na dinamiku izvođenja radova.
,,Ljetnje sezone su mnogo omele radove, jer nije lako konzervirati radove i ponovo počinjati”, kaže za Monitor Milorad Velaš, direktor hercegnovskog Društva za izgradnju vodovodne i kanalizacione infrastrukture koji je u julu 2012. godine u ime investitora, Vlade i Opštine, potpisao ugovor sa izvođačem radova turskom firmom Ćeltićoglu.
Upravo je ta firma na jesen 2013. godine, kada je bilo jasno bilo da se rokovi neće ispoštovati, od strane državnog preduzeća Vodakom koje upravlja projektom, Opštine Herceg Novi i njemačke firme Dahlem koja je nadzorni organ, bila označena kao glavni krivac za kašnjenje.
Iz firme Ćeltićoglu tvrdili su da su određena kašnjenja prouzrokovana objektivnim problemima.
,,Kasnimo zbog turističke sezone, a postoje i problemi prilikom dobijanja određenih dozvola. To su problemi sa vlasništvom zemlje na mjestima pumpnih stanica i same trase kolektora, jer neki sugrađani ne žele da se rade kolektori i vodovodna mreža na njihovom području. To opština treba da sredi”, kazao je tada direktor turske firme Adnan Ćelitćoglu. On je kazao da dodatno komplikuje rad na terenu to što ne postoje adekvatni katastri javnih instalacija.
„Niko nema prave katastre javnih instalacija, ni vodovod, ni elektromreža, ni Telekom i zaista nije lako izvođačima da rade u ovim uslovima. Jer od njih se traži strogo poštovanje projekta koji je napravio Dahlem po njemačkim standardima, a na terenu se pojavljuju određene prepreke”, potvrđuje za Monitor Milorad Velaš. „Primjera radi postavljana je cijev fi-700 koja je zbog uslova u instalacijama bila pomjerena za šest milimetara od projekta. To je zanemarivo, ali je nadzorni organ insistirao da se to izmjeni, što je dodatno prolongiralo rad na tom dijelu”.
On kaže da je zaista jedan od problema bio i neriješeno vlasništvo nad zemljištem kuda je trebalo da ide trasa kolektora. „Najveći je problem bio u Zelenici gdje je bilo predviđeno da se koristi donji put pored Luke, ali je dio puta vlasništvo Mješovitog, odnosno italijanske firme koja je njih otkupila i sa njima se nismo mogli dogovoriti, tako da je projekat morao biti promijenjen pa je trasa premještena na magistralu”, kaže Velaš.
Velaš potvrđuje podatak do kog je Monitor nezvanično došao – da je zbog rigidnih stavova u poštovanju projekta isplaćeno svega 45 odsto, a završeno 75 odsto radova.
,,Tako je predviđeno FIDIC ugovorom, da se mogu isplatiti novci izvođaču tek kada se preda 100 posto završena situacija određenog djela”, kaže Velaš. „Zbog toga je došlo i do dugovanja podizvođačima radova i neisplate radnika”.
Na to je iz Ćeltićoglua ukazivano u aprilu prošle godine: ,,Nastaju problemi na terenu, nestane materijala, nema priliva sredstava… Trebalo bi da se dobije 1,8 miliona eura na osnovu izvedenih radova u ovom investicionom ciklusu, a naplaćeno je svega 320.000 eura”, upozorio je tada predstavnik Ćeltićoglua i direktor Projekta Dragan Marković.
Izgleda da ugovor nije toliko rigidan kada je riječ o kašnjenju, pa je potpisan Aneks ugovora kojim se produžava rok završetka poslova.
,,Aneks je potpisan jer su i predstavnici KFW banke, nadzorni organ i investitori ustanovili da je do kašnjenja došlo iz objektivnih razloga, tako da nije izvođač radova krivac što nije ispoštovan rok izgradnje”, objašnjava Velaš.
Na pitanje kako je moguće napraviti izmjene Ugovora kako bi se prolongirao rok izgradnje, ali ne i dio koji se odnosi na isplatu podizvođačima za urađenu dionicu, iz Dahlema, zaduženog za nadzor nam je vrlo uopšteno odgovoreno.
,,Za svaki segment realizacije Ugovora, bilo da je to njegova vremenska odrednica definisana rokom za završetak radova, načini plaćanja ili dodatna potraživanja neke od ugovornih strana ili sl., primjenjuju se jednaki aršini”, kazao nam je Pavle Ječmenica, zadužen za odnose sa javnošću u firmi Dahlem.
Ispalo je da iako radovi kasne punu godinu, niko nije kriv, ni projektanti, ni izvođači, ni investitori. Niko ne snosi konsekvence za lošu procjenu i za kašnjenje, a građanima koji uostalom sve to plaćaju ni – izvini.
INŽENJERSKA KOMORA O PROJEKTU
Politika ispred struke
Od početka izgradnje kanalizaciono-vodovodne infrastrukture sa fabrikom za preradu otpadnih voda u opštini Herceg Novi provlači se priča da sam projekat koji je uradio Dahlem, koji ujedno vrši i nadzor, nije dobro urađen.
U ime grupe hercegnovskih inženjera Olivera Doklestić za Monitor kaže da je taj projekat ,,velika investicija sa jakom političkom konotacijom, koja guši i ne prihvata zdravorazumsku kritiku, na štetu kvaliteta izvođenja radova kanalizacije i budućeg njenog funkcionisanja, i bez obzira na vjerovatno drastično poskupljenje investicije”.
Ona kaže da je očigledno da živimo u društvu i u vremenu gdje se riječ političara više poštuje od riječi stručnjaka.
,,Mi smo tražili da se angažuje lokalni stručni, inženjerski kadar koji bi sagledavao mikrolokacijska stanja i radio na otklanjanju problema, zajedno sa projektantima, a to bi poslužilo i u svrhu budućeg upravljanja kolektorom kanalizacije. Takođe je traženo i preispitivanje tehničkih rješenja za dionice glavnog kolektora, koje još nisu počele da se rade, zbog osnovane sumnje da nijesu data najbolja tehnička rješenja u skladu sa geološkim svojstvima tla (tonjenja zemljišta za vrijeme zemljotresa), a kojim radovima može ozbiljno da bude narušena stabilnost postojećih stambenih objekata. Nadležni i oni koji upravljaju projektom, ostali su gluvi i nijemi na sve predloge i sugestije inženjera Inženjerske komore”.
Na manjkavosti u samom projektu ukazivali su i bivši potpredsjednik opštine Herceg Novi Mladen Rostović i dugogodišnji direktor JP Vodovod i kanalizacija Herceg Novi Zoran Šabanović. S druge strane iz Dahlema kažu da je u svim fazama realizacije Projekta ostvarena ,,bliska saradanja sa investitorima i Vodacomom u kojima bi trebalo da su domaći stručnjaci”.
,,Kompletna dokumentacija urađena je uz poštovanje najviših tehničkih standarda i uz poštovanje principa i kvaliteta koji propisuju crnogorski zakoni kojima je uređena ova oblast”, komentariše optužbe Pavle Ječmenica.
I Milorad Velaš tvrdi da je projekat dobro urađen: ,,Uvijek bi se moglo pronaći nešto što treba promijeniti, ali je projekat urađen dobro i po standardima”.
Nebojša MANDIĆ
INTERVJU4 sedmice
INTERVJU3 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
DRUŠTVO3 sedmice
INTERVJU3 sedmice
Polemika4 sedmice
INTERVJU3 sedmice