Računajući dalekovode i trafostanice kao dio opreme, a ne kao objekte, Elektroprivreda Crne Gore (EPCG) samo na području kolašinske opštine, prema nekim procjenama, svake godine uštedi najmanje 80.000 eura. Na poreskoj prijavi te kompanije piše da je vrijednost njihove imovine za oporezivanje u Kolašinu svega nešto iznad 1,3 miliona eura, a godišnji iznos poreza tek 10.000 eura. Sudski vještak smatra da bi taj iznos morao biti devet puta veći, ukoliko se trafostanice i dalekovodi ne bi smatrale opremom.
Lako je izračunati koliko je opštinska kasa oštećena na taj način. Pri tom, EPCG stalno prijeti kolašinskoj opštini da će im obustaviti isporuku električne energije zbog duga od preko 350.000 eura.
Da nešto nije u redu sa poreskim prijavama Elektroprivrede, odnosno, Crnogorskog elektroprenosnog sistema, 2011. godine je ukazala tada nova garnitura izvršne vlasti. Od tada traju i nastojanja da se dokaže, kako tvrde, očigledno – da trafostanice i dalekovodni stubovi ne mogu biti oprema kako tumače u EPCG. Tek nakon što je nekoliko puta isključena struja u zgradi lokalne uprave, sportskoj zoni, a kolašinske ulice bile u mraku, funkcioneri lokalne vlasti su ažurnije krenuli u akciju utvrđivanja svojih poreskih potraživanja.
Zatraženo je i tumačenje Ministarstva održivog razvoja i turizma. U tom ministarstvu su u martu prošle godine zaključili da su ,,dalekovodi, trafostanice, lokalni električno-energetski vodovi, shodno čl. 9 Zakona o planiranju prostora i gradnji, objekti koji podliježu oporezivanju”. To je za Opštinu bila potvrda onoga što su i oni nastojali da dokažu. Takav stav resornog ministarstva nije mnogo promijenio u poreskim prihodima. Iznos na poreskoj prijavi Elektroprivrede za minule dvije godine ostao je isti. I dalje, tvrde u Opštini, plaćaju devet puta manji iznos.
Lokalna uprava je zbog toga pokrenula i spor pred Upravnim sudom, čija se odluka uskoro očekuje. U međuvremenu je i sudski vještak procijenio da je vrijednost imovine Elektroprivrede, koja podliježe oporezivanju, znatno veća. Prema njegovoj procjeni ta kompanija svake godine treba lokalnoj upravi da plati oko 90.000 eura, što je za trećinu više od godišnjeg računa za struju Opštine.
Prema podacima kojima raspolažu u kolašinskoj Opštini, na dalekovodima od 400 kilovolti, 220 kilovolti i 110 kilovolti raspoređeno je oko 300 stubova.
,,Bilo je nelogično da se veliki dalekovodni stub tretira kao oprema. Tražili smo i dobili tumačenje od resornog ministarstva da se radi o objektu, odnosno nepokretnosti na koju obavezno treba plaćati porez. Ne želimo da utvrdimo poresku obavezu koja nam ne pripada i to smo i potvrdili u dosadašnjim razgovorima sa predstavnicima Elektroprenosa. Oni su pokazali spremnost da sve bude u zakonskim okvirima. Čekamo odluku suda i ukoliko ona bude u našu korist to će značiti mnogo za opštinski budžet, naročito s obzirom na naše dugove za utrošenu električnu energiju”, kazao je Đorđije Živković, potpredsjednik Opštine Kolašin.
Iako je sadašnji dug prema Elektroprivredi oko 350.000 eura, on tvrdi da je za minule četiri godine lokalna uprava platila oko 270.000 eura. Ipak, dugove, koje su napravili njihovi prethodnici iz izvršne vlasti, nijesu uspjeli da izmire, pa je i prije desetak dana još jednom zaprijećeno isključenjem sa elektromreže.
,,Iako smo mnogo puta u medjima i od političkih neistomišljenika optuženi za nesposobnost i neažurnost prilikom plaćanja računa za struju, niko se nije sjetio da pomene da smo za protekle četiri godine platili taman onoliko koliko smo potrošili. Opština za uličnu rasvjetu godišnje troši oko 60.000 eura. Velika je teškoća što smo naslijedili dug za struju, koji nijesmo uspjeli da izmirimo”, kaže Živković.
U pregovorima sa Elektroprivredom je dogovoreno da se konačno utvrde međusobna potraživanja, navodi Živković, pa je zbog toga Elektroprivreda i odustala da još jednom prekine snabdijevanje ulične rasvjete, opštinskih preduzeća i ustanova, kao i zgradu Spomen doma u kojoj je lokalna administracija.
Nakon što je Ministarstvo održivog razvoja i turizma dalo tumačenje, iz PR službe Crnogorskog elektroprenosnog sistema (CGES) su kazali da to preduzeće ,,redovno izmiruje sve zakonom propisane finansijske obaveze i prema državi i prema lokalnim samoupravama”.
,,Kao nacionalni operator prenosnog sistema smatramo da je neophodan sveobuhvatan tretman naših objekata i opreme na teritoriji cijele Crne Gore, jer svi troškovi koji proističu iz vlasništva pripadaju kategoriji regulatorno opravdanih troškova. To znači da u slučaju ustanovljavanja neophodnosti plaćanja poreza po ovom osnovu, evidentirani trošak mora postati dio ukupnog regulatorno dozvoljenog troška operatora prenosa. Dalje to znači povećanje tarife za prenos za sve potrošače u Crnoj Gori”, kazali su tada u CGES.
Kako su naglasili, neophodan je ,,jedinstven tretman tog pitanja, kako se ne bi došlo u situaciju da, na primjer, potrošači iz Šavnika pokrivaju budžet opštine Kolašin, a da kolašinski potrošači nemaju proporcionalno istu obavezu popunjavanja opštinskog budžeta Šavnika.
Plaćanje takvih taksi bez promjene tarife za prenos, tvrde, je neprihvatljivo, jer bi se ,,negativno odrazilo na akcionare CGES-a, a time u procentu od 55 odsto na državni budžet i poreske obveznike u Crnoj Gori”.
S druge strane, funkcioneri odlazeće kolašinske izvršne vlasti, smatraju da i njihovi nasljednici treba da nastoje da naplate poreska potraživanja od CGES.
,,Treba imati u vidi da su godišnje obaveze EPCG prema nama značajno veće od računa za struju. To je bitna stavka u budžetu finansijski iscrpljene Opštine. Ne treba iznos poreza za nepokretnosti te kompanije prepustiti slobodnim tumačenjima. Naravno, sve treba prepustiti sudu. Sudski tumač je kazao svoje mišljenje. Ostaje da se vidi da li će Upravni sud procijeniti da je tako. U svakom slučaju jasno je da su naša potraživanja prema CGES značajna i da treba da taj novac dobijemo, odnosno da se uporedi sa dugom sa struju i to riješi kako treba”, kažu u lokalnoj upravi.
Čak iako Upravni sud odluči u korist Opštine, CGES će platiti samo dio obaveza, to jest, neće morati da nadoknadi porez za sve one godine kada je tumačenje da su stubovi i trafostanice oprema, a ne objekti za oporezivanje, bilo prihvaćeno od svih. Za koliko je zbog toga olakšana opštinska kasa još nije utvrđeno niti, kako kažu u Opštini, to ima svrhe raditi.
Dragana ŠĆEPANOVIĆ