Nikada do sada Crna Gora nije imala toliko magistara društvenih nauka. Jedan po jedan, ove sedmice su u sali Mediteran Univerziteta, diplome primili magistranti Ekonomskog fakulteta u Podgorici. Njih oko dvije stotine. Toliko je magistara sa ovog fakulteta izašlo tokom posljednje tri godine. Sa brojem magistara ne zaostaju ni drugi društveni fakulteti, poput Fakulteta političkih nauka. Zbog toga je broj magistarskih radova u elektronskoj biblioteci Univerziteta znatno uvećan u odnosu na prošlu deceniju. A na sajtu Univerziteta svakodnevno se postavljaju obavještenja o novim magistarskim radovima, koji čekaju odbranu. NAUKA I IDEOLOGIJA: Odu rastućem znanju u malenoj nam državi, svakodnevno tim povodom drže obrazovne vlasti. Rektor Predrag Miranović i njegovi saradnici ne propuštaju priliku da se javno pohvale kako „znanja nikad nije dosta”, te da smo po znanju već u Evropi. Anđelko Lojpur, prorektor za nastavu na Univerzitetu Crne Gore, ocijenio je nedavno da je upravo rastući broj visokoobrazovanih razlog pada stope nezaposlenosti, koja se, kako kaže, „približava stopi nezaposlenosti u Evropi”.
Prelistavanje elektronske biblioteke Univerziteta pokazuje da se najveći broj magistarskih tema bavi – institucijama EU, Savjetom Evrope, NATO alijansom… Kad nas jednom integrišu u Evropu, znanja naših stručnjaka, sve su prilike, poput nekadašnjih stručnjaka za samoupravljanje – biće viška.
Samo neki od naslova: Politika tržišta rada Evropske unije, Pretpristupni fondovi EU, Program obuke državne administracije za proces pridruživanja Evropskoj uniji, CARDS program EU u procesu pridruživanja Crne Gore, Aktivnosti Savjeta Evrope u borbi protiv terorizma, Značaj i uloga Partnerstva za mir u procesu približavanja Crne Gore NATO-u, Uloga NATO-a u novom svjetskom poretku, Evropske perspektive Crne Gore kroz prizmu regionalne ekonomske i političke integracije, Lokalna samouprava u procesu stabilizacije pridruživanja Crne Gore Evropskoj uniji …
,,Neki radovi su bolji, neki lošiji, ali poenta je da se uglavnom radi o deskriptivnim radovima, bez naučne kritike i analize”, ocjenjuju naši sagovornici, koji ne misle da je reforma visokog obrazovanja na domaći način razlog za javnu hvalu.
Budućnost društvene nauke u Crnoj Gori, ali i šire, predviđena je još na naučnoj konferenciji u Ljubljani iz 2007. godine, kada je profesor crnogorskog Univerziteta Milan Popović ocijenio da se ,,svijet univerziteta, humanističkih disciplina i društvenih nauka, ponovo našao pod kvazi-feudalnom, ultra-monopolističkom, birokratskom opsadom”, ovoga puta – Brisela.
Među mentorima za magistarske radove koji se bave institucijama EU, prednjači Gordana Đurović, potpredsjednica Vlade za evropske integracije. Čudo da nema naučne kritike.
STRUČNJACI ZA SEBE: Izuzev stručnjaka za EU i NATO, čija znanja očigledno imaju rok trajanja, među postojećim magistarskim radovima i onim koji čekaju odbranu, nalazi se još zanimljivih tema.
Jedan od njih je: Zatvorski sistem u Crnoj Gori i odnosi s javnošću, tema koju će ovih dana na Fakultetu političkih nauka braniti Marija Jovović, portparolka zatvora u Spužu. Ako dobije titulu magistra, Jovovićeva će magistrirati na – samoj sebi. S obzirom na to da odnosi sa javnošću u crnogorskom zatvorskom sistemu počinju i završavaju se sa njenim radnim mjestom.
Zatvor u Spužu dobio je još jednog magistra: Vuksanović Božidar, direktor ZIKS-a magistrirao je na Ekonomskom fakultetu, na temi: Interna ekonomija zatvorskih sistema u korelaciji sa faktorom bezbjednosti.
Ima još onih čije su magistarske teze usko povezane sa službovanjem: Savo Kentera, predsjednik Euro-atlantskog kluba Crne Gore magistrirao je na temi – Uticaj obavještajnih službi na kreiranje spoljne politike: slučaj SAD , kod mentora Radovana Vukadinovića, predsjednika filijale ATA u Hrvatskoj, koji je pomogao osnivanje EAK-a u Crnoj Gori .
Na Pravnom fakultetu magistrirali su nedavno, o čemu je Monitor već pisao, poslanik DPS-a Miodrag Vuković, ministar odbrane Boro Vučinić i biznismen Aco Đukanović. Sva trojica kod istog mentora: profesora Ustavnog prava, Slavka Lukića. Vukovićeva magistarska tema je: Sloboda, pravo političkog udruživanja u postkomunističkoj Crnoj Gori i međunarodni standardi. Đukanović je magistrirao na temi – Ustavna žalba kao oblik neposredne ustavnosudske zaštite ljudskih prava u ustavima zemalja Evropske unije i u Crnoj Gori, a rad ministrovog magistarskog rada nosi naslov: Sloboda javnog /mirnog/ okupljanja u međunarodnom pravu s posebnim osvrtom na Crnu Goru.
U međuvremenu Vuković je postao doktor nauka. I to na račun teme koju je mu Senat Univerziteta ranije odbio uz obrazloženje da se radi o ,,neuobičajenoj temi”, kako je kazao bivši rektor Ljubiša Stanković. Novom rektoru nije smetalo što se Vuković u svom doktorskom radu bavio svježom istorijom – Pravna priroda i koncepcija Ustavne povelje i pravni karakter državne zajednice Srbija i Crna Gora, naziv je njegove doktorske disertacije
KOME SLUŽI NAUKA: Da je kvalitet osnovnih i postdiplomskih studija na crnogorskom fakultetu pao unazad nekoliko godina, ocijenili su svi kandidati za rektora na posljednjem izboru. Izuzev, naravno, pobjednika, izabranog Predraga Miranovića. Nakon njegovog izbora, zaboravljena je i priča o obaveznom uvođenju unutrašnje kontrole kvaliteta na Univerzitetu i o neophodnosti izmjene aktuelnog Zakona koji je Univerzitet pretvorio u – vladin univerzitet. Koliko će takva obrazovna politika koristiti domaćoj nauci, vidjećemo. Trenutno je jedino sigurno da od sve brojnijeg štampanja magistarskih radova imaju koristi oni koji sjede u komisijama za njihovu odbranu. To je dodatna zarada. Nego, kvalitet na stranu, od povećanog broja magistara, koristi nema ni budžet Univerziteta. Broj gostujućih profesora na crnogorskom Univerzitetu ostao je isti. Prema posljednjim podacima samo u maju ove godine utrošeno je 110 hiljada eura na njihove honorare i putne troškove.
Ne računajući honorare za rad u komisijama za odbranu magistarskih radova.
Milena PEROVIĆ KORAĆ
INTERVJU4 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
INTERVJU4 sedmice
FOKUS4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
HORIZONTI4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice